Akdeniz İkliminin Bitki Örtüsü: Genel Bakış
Akdeniz iklimi, yazları sıcak ve kurak, kışları ise ılıman ve yağışlı geçen özel bir iklim tipidir. Bu iklim koşulları, bitki örtüsünün de buna uyum sağlamasını gerektirmiştir. Akdeniz ikliminin hakim bitki örtüsünemakiadı verilir. Maki, bu iklime özgü, kuraklığa dayanıklı, bodur, çalımsı ve herdemyeşil bitkilerden oluşan bir topluluktur.
Maki Bitki Örtüsünün Özellikleri
Maki formasyonu, uzun ve kurak geçen yaz aylarına karşı çeşitli adaptasyonlar geliştirmiştir: - Yapraklar küçük, sert, cilalı (mumsu) veya tüylüdür. Bu özellikler, buharlaşma ile su kaybını en aza indirger.
- Bazı bitkilerin yaprakları iğne şeklindedir.
- Kök sistemleri toprağın derinliklerine inerek suya ulaşmaya çalışır.
- Bodur yapılarıyla rüzgârdan daha az etkilenirler ve topraktaki nemi daha iyi korurlar.
Başlıca Maki Türleri
Makiyi oluşturan başlıca bitki türleri şunlardır: - Zeytin: Hem yabani hem de kültür formları yaygındır.
- Laden: Yoğun kokulu, sarı çiçekli bir çalı.
- Defne: Yaprakları baharat olarak kullanılan, herdemyeşil bir ağaç veya çalı.
- Kermes Meşesi: Bodur bir meşe türü.
- Keçiboynuzu(Harnup): Meyveleri yenen bir ağaç.
- Mersin: Meyveleri ve yaprakları için yetiştirilen bir çalı.
- Sandal Ağacı
- Kocayemiş(Çilek Ağacı)
- Lavanta,Biberiye,Kekikgibi aromatik bitkiler.
Akdeniz İkliminin Diğer Bitki Toplulukları
Maki dışında, Akdeniz iklim bölgelerinde yüksekliğe ve bakıya bağlı olarak başka bitki toplulukları da görülür: - Garig: Makinin tahrip edildiği, daha kurak ve fakir topraklarda oluşan, daha seyrek ve bodur bitki topluluğudur. Laden, kekik, lavanta gibi bitkiler garig içinde de yaygındır.
- Frigana: Garig ile benzer özellikler gösteren, dikenli ve otumsu bitkilerin hakim olduğu bir topluluktur.
- Kızılçam Ormanları: Akdeniz ikliminin karakteristik ağaç türüdür. Özellikle kıyı bölgelerde ve yamaçlarda geniş ormanlar oluşturur. Kızılçam, kuraklığa dayanıklı ve hızlı büyüyen bir ağaçtır.
- Yüksek Kesimlerdeki İğne Yapraklı Ormanlar: Dağlık alanlarda, daha serin ve nemli mikroklimalarda karaçam, sedir veya köknar ormanları görülebilir.
Coğrafi Dağılım
Akdeniz iklimi ve buna bağlı maki bitki örtüsü, adını aldığı Akdeniz Havzası dışında, dünyanın başka bölgelerinde de görülür. Bu bölgeler şunlardır: - Akdeniz Havzası (Türkiye, Yunanistan, İtalya, İspanya, Fas, vb.)
- Kaliforniya (Amerika Birleşik Devletleri)
- Şili'nin orta kesimleri
- Güney Afrika'nın Güneybatı (Kap) Bölgesi
- Avustralya'nın güneybatı ve güneydoğu kıyıları
Sonuç olarak, Akdeniz ikliminin bitki örtüsü, temelde kuraklığa karşı geliştirdiği benzersiz adaptasyonlarla hayatta kalan, bodur, çalımsı ve herdemyeşil bitkilerden oluşanmaki'dir. Bu ekosistem, biyolojik çeşitlilik açısından oldukça zengin olup, insanlar tarafından yüzyıllardır tarım, beslenme ve tıp alanlarında kullanılmaktadır.
|
