Akdeniz'de hangi bitki örtüsü hakimdir?

Akdeniz bölgesinde hakim olan bitki örtüsü, "maki" olarak adlandırılan sert yapraklı, her dem yeşil, kuraklığa dayanıklı çalı ve ağaççıklardan oluşan bir topluluktur. Bu bitki örtüsü, Akdeniz ikliminin yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı olmasına uyum sağlamıştır. Maki, özellikle Akdeniz'e kıyısı olan ülkelerde (Türkiye, Yunanistan, İspanya, İtalya vb.) yaygındır ve aşağıdaki özelliklere sahiptir:

• Yaprakları küçük, sert, tüylü veya mumsu yapıdadır; bu sayede su kaybını minimize eder.
• Kök sistemleri derinlere inerek suya ulaşabilir.
• Yangına dayanıklı türler içerir; bazı bitkiler yangın sonrası hızlıca yeniden filizlenebilir.

Akdeniz makisi, çeşitli bitki türlerini barındırır. Türkiye'nin Akdeniz kıyılarında sıkça görülen türler şunlardır:

• Zeytin (Olea europaea) - Yabani formları makide bulunur.
• Laden (Cistus spp.) - Hızlı büyüyen, renkli çiçekli çalılar.
• Defne (Laurus nobilis) - Hoş kokulu yapraklarıyla tanınır.
• Kekik (Thymus spp.) ve Biberiye (Rosmarinus officinalis) - Aromatik bitkiler.
• Mersin (Myrtus communis) - Beyaz çiçekli ve meyveli bir çalı.
• Ardıç (Juniperus spp.) - Kuraklığa dayanıklı ağaççıklar.
• Keçiboynuzu (Ceratonia siliqua) - Meyveleriyle bilinir.
• Sandal ağacı (Arbutus andrachne) - Kırmızı kabuklu bir tür.

Akdeniz bitki örtüsü, yüksekliğe ve lokal koşullara göre çeşitlilik gösterir. Örneğin:

• Kıyı kesimlerde daha yoğun ve boylu maki hakimken, iç kesimlerde seyrelmiş formlar görülür.
• Yüksek rakımlarda maki yerini "garig" adı verilen daha bodur bitkilere bırakabilir veya ormanlarla iç içe geçer.
• İnsan etkisiyle (orman yangınları, aşırı otlatma) bozulmuş alanlarda maki degrade olup yerini dikenli çalılara bırakabilir.

Maki, Akdeniz ekosistemi için hayati öneme sahiptir:

• Erozyonu önler ve toprak verimliliğini korur.
• Pek çok hayvan türüne barınak ve besin kaynağı sağlar.
• Bal üretimi ve tıbbi bitkiler açısından ekonomik değeri vardır.

Ancak, iklim değişikliği, kentleşme ve yangınlar gibi faktörler maki örtüsünü tehdit etmektedir. Koruma çabaları, bu benzersiz bitki topluluğunun sürdürülebilirliği için önemlidir.